ملاک موسیقی حرام از نگاه آیت الله خامنه ای
ملاک موسیقی حرام از نگاه آیت الله خامنه ای
آیت الله خامنه ای معتقدند همه انواع موسیقی یا آوازها حرام نیست. بلکه موسیقی و آواز حلال هم داریم.
اگر در یک موسیقی یا آواز یا ترانه ای یکی از نکات زیر باشد، موسیقی حرام است و گوش کردن به آن حرام می باشد:
1- هر موسیقی یا آوازی که به طوری انسان را سرگرم کند که باعث گمراهی اعتقادی یا عملی او شود.
و لازم نیست حتما اینچنین موسیقی ای شادی آور باشد، یا رقص آور باشد، یا در مجالسی مانند عروسی استفاده شود، یا حتما همراه با شعر باشد(بلکه ممکن است فقط موسیقی خالی باشد)، یا شعر همراه با آن موسیقی ممکن است شعر خوبی باشد، ولی خود آن موسیقی باعث گمراهی تدریجی او از راه خدا شود.
گمراهی اعتقادی: مانند اینکه به تدریج شخص را نسبت به معارف دینی دچار شک و تردید و شبهه بکند و حالت بی‌تفاوتی در انسان به وجود آورد و به تدریج ذهنیّات او عوض شود؛ چه بسا اتفاق می‌افتد، وقتی انسان در حالت عادی است، براساس گرایشهای روحی و فکری اش با مسجد، مؤمنین و با فضای دینی سر و کار دارد و یک عقاید و گرایش روحی و فکری نسبت به دین دارد، ولی وقتی به خاطر آن نوع موسیقی یا آواز در امور لهوی غرق می شود، به تدریج آن عقاید و گرایشهای دینی اش عوض می‌شود.
گمراهی عملی: یعنی انسان را به کار حرام وادارد، یا در او حالت بی‌مبالاتی نسبت به گناه به وجود آورد. در حقیقت یکی از خطرات بزرگ غنا و موسیقیِ گمراه کننده (و نه هر نوع موسیقی ای) همین است که انسان را نسبت به حقایق، بی‌اعتنا، و نسبت به گناه بی‌تفاوت می‌کند.
اگر موسیقی یا آوازی فقط یکی از این اثرات را هم داشته باشد، حرام است.
2- اگر مضمون کلمات شعر در یک آهنگی موجب گمراهی شود؛ مانند اینکه انسان را به شراب خواری یا بی‌حجابی بکشاند، یا اینکه از عمل خیری باز دارد یا موجب شود اعتقادات حق جایشان را به اعتقادات باطل دهد، یا ترویج گروههای باطل مثل شیطان پرستی باشد.
3- اگر یک نوع موسیقی، باعث تحریک شهوت شود یا انسان را به کار حرامی وادار کند. مانند آهنگی که مخصوص مجالس رقص می باشد.
4- اگر خواننده، زن باشد و با وضع و حالش موجب گمراهی شود؛ هرچند اشعارش گناه‌آفرین نباشد یا لحن و آهنگش آهنگ معمولی باشد، امّا چون خصوصیّت او، به گونه‌ای است که خواندن او موجب تحریک شهوت و افتادن به گناه است و موجب گمراهی می‌شود، گوش دادن به آن حرام است.
5- آهنگ یا آوازی که برای افراد عادی رقص آور باشد.
6- موسیقی ای که انسان را از انجام یک کار واجبی باز می‌دارد؛ مثلاً جاذبه آن آهنگ باعث کنار گذاشتن جهاد، طلب رزق(دنبال کار و فعالیت رفتن)، تحصیل علم و... شود.
8- هر نوع آهنگی که حالت بی‌مبالاتی نسبت به دین را به انسان القاء می‌کند و او را از فضای دین خارج می‌کند.
چند نکته مهم:
1- اگر یک موسیقی یا آواز، برای معمول مردم باعث موارد بالا شود، برای همه حرام می شود. حتی برای آن کسی که به خاطر تقوای بالا، این چیزها در او اثر نگذارد یا اینکه کسی باشد که چون زیاد شنیده، برایش عادی شده باشد و برای او مهیج و محرک نباشد. اگر برای افراد عادی باعث به حرام افتادن شود، برای دیگران هم گوش دادن به آن حرام خواهد بود.
2- شاد یا غمگین بودن یک موسیقی، یا صرف اینکه ریتم تندی داشته باشد، یا سنتی و مدرن بودن موسیقی، یا ایرانی و خارجی بودن، باعث حلال یا حرام بودن موسیقی نیست، بلکه اگر یکی از نکات بالا را داشت حرام می شود.
3- اینکه خواننده با چه انگیزه ای آن آهنگ را خوانده مهم نیست، بلکه مهم این است که آن موسیقی اثرش آن چیزهایی باشد که گفته شد و باعث حرام شدن آن می شود.
4- اگر کسی شک کرد که یک موسیقی یا آواز خاص، حرام است یا حلال، و عرف مردم هم نظری درباره آن نداشتند، برای او حلال است تا وقتی که به حرام بودن آن مطمئن شود.
منبع: رساله آموزشی آیت الله خامنه ای، ج2، درسهای 27 تا 30(بحث غنا و موسیقی)
(http://farsi.khamenei.ir/news-content?id=27823)
برای دانلود 2 جلد رساله آموزشی ایشان به آدرس زیر بروید:
